गोरूर होळी सन तेवार
{लेख मोठो छ पण गोर कूळीर हीतेर छ}
गोरमाठी होळी यी सन पेनार काळेतीच मनाते छ. गोरमाठी आजेर घडीम भारतेर काणा कोपराम वसरोच. भलेही लोक हामेण नाळी नाळी राज्येम नाळी नाळी नामेती वळकच. पण गोरमाठी *रेणु खाणु, बोली, बाणो, तिज तेवार, होळी, दवाळी* से सारखोच छ. पण गोरमाठीर रिती रिवाज खतम करेर काम दणीयाम घणे जोरेती चालरोच. येक विदवाण माणस कच क *जे समाजेर संस्कृती मर जावछ वु समाजच मरजाव छ.* करण गोरूर सन तेवारेर रिते खतम करेर काम आत जोरेम चालू छ. कायी रिते खतम करेर कामेम लोकूण येश भी मळगो. आब होळी च देखलो गोरमाठी होळी कनायीच रातेर बाळे कोणी आब डोडसांळे लोक रातेर होळी बाळेलाग. सते वात जर देकेतो गोरमाठीर होळीर आन दुसरे धरमेर होळीर कतीच नाळ जुटती दकायनी. तरही आब डोडसांळे लोक गोर वेयीवाटेर होळी न मनाता नाळीच होळी मनाते छ.
गोरूर होळीर सन यी गोरूमायी मोठो सन केन मनायेम आवच. होळी ये सनेर आणंद लगभग येक मिना चालच. गोरूर होळी यी *दांडी पूणमेती* च चालू वेजावच. दांडी पूणमेती लेंगीप पायी जोडन रमती रमणू बेसन बैठक लेंगी बोलणू आसे तराती होळीन सुरूवात वच. याडी भेनेर नाळी रमती रमणु, माठी माणसेर नाळी रमती रमणु आसे परकारेती गोरूर येक मिनार दोर चालच. पच दुसरे धरमेर होळीर दाड सांजपडी तांडेम नसाब बेसच आन पच से तांडेर सला लच. आन होळी बाळेरोक कोणी यी बी ठरावचं आन वत पच गेरीयाभी ठरावच आन से वेयेप पच लेंगी बोलच.
१] :-
पेलीय सारजा रह गावलीयो रे भायी,
येके धरतीरो दूजो मेघ,
येके धरतीरो दूजो मेघ,
मेघ गरजोर तक निपजो रे भायी,
कायी धरती करर सळगार
दुसरी सारजा रह गावलीयो रे भायी,
येके मायेरी दुजी सास,
येके मायेरी दुजी सास,
माय हामारीरे जलम दियो रे भायी,
सास दियोरो घरवास
तिसरी सारजा रह गावलीयो रे भायी
*येके छेडा रो दुजो भेड,*
*येके छेडा रो दुजो भेड,*
*छेळीरो बोकड्यारे काळी कामसीरे भायी,*
*बोकड्या देवीरे दरबार,*
२]:-सेवातो भायार तोन समरलीयोर भायी,
*सेवातो भायारे तोन समरलीयो...हां*
*समरेरी आठळं बोल, समरेरी आठळं बोल,*
*तारो भरोसोरे लडका खेल कीयो,*
*बालन बंको......हां*
*जेतातो भायार तोन समरलीयोर भायी,*
*जेतातो भायारे तोन समरलीयो...हां*
*समरेरी आठळं बोल, समरेरी आठळं बोल,*
*तारो भरोसोरे लडका खेल कीयो,*
*बालन बंको......हां*
*सुकातो भायार तोन समरलीयोर भायी,*
*सुकातो भायारे तोन समरलीयो...हां*
*समरेरी आठळं बोल, समरेरी आठळं बोल,*
*तारो भरोसोरे लडका खेल कीयो,*
*बालन बंको......हां*
आसे तरारी लेंगी बोलन *तांडेर नायक, कारभारी, हासाबी, आसामी, डायसांळे* लोक दवाळीर बादेम तांडेम जे जे लोक समागे, खरचागे आसे लोकु घर जान वोणुन आपणे होळी ये सनेर सकेम भेळच आन वत वोनु घर जान वोनुन सोबत लेन वजीक येक लेंगी बोलछ.
*धरती तोपर अंबर नयीण कोयीर,*
*धरती तोपर भयीर भयीर,*
*अंबर वेगेर येक चांधान सूरीया,*
*अंबर वेगेर येक चांधान सूरीया,*
*नवलख तारा वोरे साथ चले संगत चले,*
*धरती तोपर भयीर भयीर*
*धरती तोपर अंबर नयीण कोयीर,*
*धरती तोपर भयीर भयीर,*
*अंबर वेगेर येक भायार बोल,*
*अंबर वेगेर येक भायार बोल,*
*याडी मरीयामा वोरे साथ चले संगत चले,*
*धरती तोपर भयीर भयीर*
वोरे बाद वो लोकून सोबत लेन सेच तांडेर लोक नायके घर दांडेर रपीया लेयेवासू जावछ जना नायकेन रामरामी घालते घालते जाव छ.
*हाम आयरे नायका रामरामी,*
*हाम आयरे नायका रामरामी,*
*हाम आयरे नायका रामरामी,*
*हाम आयरे नायका रामरामी,*
पच नायके घर जान पच नायक दांडेर रपीया लेन पिडीयाप बेसाजाव छ आन पच वत तांडेर डाव लोक वाजणा बोल छ.
*अन भायी खेलत कूदत रक गेरीयायी वूतरे,*
*अन भायी वूभे नायकेर दरबारजो,*
*अन भायी नायकेन दिजो हातकेरो मूंजडो,*
*अन भायी नायकणेन दिजो गळकेरी हार,*
*अन भायी होळीन दवाळी दोयी भेन पामंळी,*
*अन भायी दवाळीन दिजो बळतो दीवलो,*
*अन भायी होळीन दिजो कूडा घी लापसी*
आसे तराती वाजणा बोलन नायके कनेती दांडेर रपीया लेताणी पच नायकेर घरेहूडांग थोडा येळ लेंगीप रमती रमतु रमु एक लेंगी बोल छ.
१]:-
*झांज डपडा केण केण सायी र,*
*झांज डपडा नायकेन सायी र,*
*नायकेन सायी वोरे नसाबेन सायी र,*
*चेळ भरो गेरणी तारे हीवडेम*
*झांज डपडा केण केण सायी र,*
*झांज डपडा नायकेन सायी र,*
*नायकेन सायी वोरे नायकीन सायी र,*
*चेळ भरो गेरणी तारे हीवडेम*
२]:-
*लाल कूणरो नायकरो तांडेलो,*
*लाल भिमार नायकरो तांडेलो,*
*लाल कायसू भरोर वोरो तांडेलो,*
*लाल बेपारेती भरोर वेरो तांडेलो,*
*कायी वोरे भायीरी धोळी हार रे,*
*आवादान जायीरे आमला रसे भरो*
*लाल कूणरो नायकरो तांडेलो,*
*लाल सेवा नायकरो तांडेलो,*
*लाल नायकीती भरोर वोरो तांडेलो,*
*लाल नसाबेती भरोर वेरो तांडेलो,*
*कायी वोरे भायीरी धोळी हार रे,*
*आवादान जायीरे आमला रसे भरो*
३]:-
*आधी-पोरी रातेरो तांडो यी लादो,*
*बटुवा रेगो मलाण, बटुवा लेदोर,*
*लेदो-लेदोर गोरणीरा गोर बटुवा लेदोर,*
*बटुवा धुंडेन चाली गेरीया वाळी,*
*लाडो देवर वोर साथ बटुवा लेदर,*
*लेदो-लेदोर गोरणीरा गोर बटुवा लेदोर,*
*वो बटुवाम लुंग सपायी,*
*वजीर गळकेरी हार बटवा लेदर,*
*लेदो-लेदोर गोरणीरा गोर बटुवा लेदोर,*
*धुंड धांड बटवा खोळेम नाकी,*
*टटकन तोडु दोयी गाल बटवा लेदर,*
*लेदो-लेदोर गोरणीरा गोर बटुवा लेदोर,*
आसे तराती लेंगीप रमती रमताणी पच जत होळीर जागार नेम छ वत जाव आन नायके घरती जातू जातू सदा रामरामी घाल.
*हाम चालेरे नायका रामरामी,*
*हाम चालेरे नायका रामरामी,*
*हाम चालेरे नायका रामरामी,*
*हाम चालेरे नायका रामरामी,*
आन पच जत होळीर जागा नेमन छ वत जान होळी खुद नाग आन सल रपीया जमीम नाकद आन होळीर जाग भाटार टेळीया मांडद आन पच वत थोडा फार रमती रमण से जेर जेर घर चलजाव. पच गेरीया रातभर होळी बाळेवासू लकडी छळा गोळा करू कर. से तयार वेगोकी पोरीयातारा निकळेर आंगाडीया मणजे रातेर तिसरेक पोर से तांडेन गेरीया जगाड नाग. आन पच तांडेर डायसांळे लोक आताळीं होळी रच आन पच पोरीयातारा निकळ जना होळीन कूचो लगाव. आन पच बूमडी मार पच आजीक परभातीती थोडा फार रमती रम, लेंगी बोल, पायी जोड आन पच से लोक घर जान आप आपणे बाप दादान धबकार लगाव. धबकारेर परकीरीया वगी क आजीक रमती सुरू वेजाव आन पच *धूंडेर परकीरीया सूरू वेजाव.* जेर जेर घर धूंडेर नेम छ वो जेर जेर घर जाव आन पच वो धूंडेर तयारी कर. आन पच वो धूंड करतू वना वो नानकीयासे छोरान धूंडेमायीन सिक द क.
*चरी येक चरीया चंपा वेल,*
*जु जु चंपा लेरा लं तु तु पुत घडो लाल,*
*पेलो बेटा नायकी करीये ,*
*दुसरो बेटा कारभार करीये,*
*तिसरो बेटा बेपार करीये,*
*चौथो बेटा घोडो डुकाव,*
*पाचमो बेटा पंच हथियार,*
*छोमो बेटा सो देश फरीये,*
*सातमो बेटा सेरो वचार,*
*लाडी न लाडा संणभर तार,*
*आशी जणीये सपुती नार,*
*पलंगे परीया लेन वतावं गणवतेनं गण सिकाव,*
*अन गदडीया रात गमावं,*
*पिडी घडाओ नेमेती नायक नसाबी किदे तेवार,*
*सिकच सिकावच, सिके हात मळावच,*
*सिके राज घडावच, सिके जेरी साज पोळी,*
*सिके आजी वोन घीयारी कचोळी,*
*वाजी ठोळी ठोकर खाती चाली होळी*
*नायकेर बेटा गोरूरो बेटा आवडा हियोरे आवडा हियोरे,*
आसे परकारेती धूंडेमायीन वो नानकीया छोरान सिक द क बेटा तू नायकेर वलाद छी. तो तू नायकीच करेश केन वो छोरान सिक दिने. पच हाणू से नानकीया नानकीया छचीयारून सिक देन. दन भर जमीम खुटा रोपन से जवान छचीयारून वु वकडेन लगाडेर रमती रमतेते आन वो रमती मायीन जवान छचीयारूर ताकद चेक करतेती वोर मायीर समता चेक करतेते. आन पच सांज पडी होळी थंड करेन जातेते होळी थंड करण चूनो लगातेते. चूनो मणजे होळी मायीर राख लेन सारी तांडे मायीर याडी भेनेण माठी माणसेन नाने मोठे सेन लगातेते. आन गिद बोलते बोलते भांड लेंगी बोलते बोलते सारी तांडो फरतेते.
*गेरीया आयोये गेरणी छेटी रीजो*
*गेरीया आयोये गेरणी छेटी रीजो*
आसे तरारी *भाण* लेंगी बोलतेते आन से तांडेन चूणे लगातेते पच वतेन गोरूर फाग सूरू वेजातीती. पच चूणो लगायेर वेगोकी. पच नायकण, कारभारणी, आन तांडेर से याडी भेण नानकीया नानकीया छचारून होळी धोकाडेन लेजाव. जातू जातू पच याडी भेण गिद बोलती बोलती जाव.
*आज मारो बाबल होळी धोकन चालो*
*आज मारो बाबल होळी धोकन चालो*
केन छोरान होळी धोकाड लीयव पच वो दनेर से वाते वेजाव. पच दूसरे दन आजीक वूट परभाती रमती सूरू वेजाव. पच रमती रमेरो फाग रमेरो आन पच दुसरेक पोर फगवा मांगारो. फगवा मांगणू कतो तांडेर नायक कारभारी सरीक लोकू घर जायरो आन लेंगी बोलन वोंदुर कनती *सवांगळो, चलम चुटा पियेरो.* आन पच काही भांड लेंगी बोलतेते आन पच से वेगो की जातु जातु याडी भेणेन रीस न आणु करण येक लेंगी बोलच क.
*काकीन दादी रिस मत करजो,*
*होळी बोलचय भाण*
*काकीन दादी रिस मत करजो,*
*होळी बोलचय भाण*
पेणा फगत गोरू कनेतीच फगवा मांगतेतेपण आब लोक कुळीर वेयीवाटे सोबत बेमाणी कररेच आन वयीवाटेर बारेर लोकु कनती सदा फगवा मांगरेच फगावा मांगळु वेगो क. वोर बाद तिसरेक पोर गेर कर गेर कतो से तांडेर वचेम लाग वोर हासाबेती बोकड्या काट आन सेर समान हिसा पाड आन जेर हिसो जेर जेन पुचा द. आन पच गेर वेगोक आतच गोरूर होळी वेजाव.
आज जादा सीकेसाके लोक भलेही *गोर वेयीवाट* सोडन नाळी नाळी धरमेर हिसोबेती सन तेवार मणारे वियो. तो म कूचू क तम सोताती तो बेमाणी कररेचो पण तम कूळीती आन जे याडीर गोदेम नाणेती मोठे वे वो याडीती आन कूळीती बेमाणी कररेचोर. मार भायीयो यी वातेप धेन दीजो.
यी लेख मण डोकरी डोकरा कनेती मळी वो वाते आन तांडेर सहवासेमायीन मळी वो वाते आन मार हूंडीया घडरीजकोण वाते धेनेम लेन लकोचू माती लकेम भी चूकी वेसकच तो मार सेच नायक नायकणेन मारोजा छ क मार चूकी मण कळाणू आसो मारोजा....
जै गोर जै मरीयामा जै सेवालाल
0 Comments