निंदेमायीती जगाडेवाळों कविता संग्रह

 *समीक्षा*

क्रमांक-61

*तांडेर हक्क आंन अधिकार मळायेवास  सुते जे लोकुन  निंदेमायीती जगाडेवाळों कविता संग्रह*

*📙भिया आब लडारे.....!*

*✍️कवी-उदल राठोड नागपूर*

मो.नं.9511686178

*✍️समीक्षक-याडीकार पंजाबराव चव्हाण, पुसद-9421774372*

•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

गोरमाटीम अनेक  प्रसिद्ध कविता संग्रह प्रकाशित हेमेलेछं. पण डायरेक तांडेन  आपणें हक्क अधिकार   मळायेवास  लढा देयेन लगाडेवाळों कविता संग्रह म्हणजे उदल नायकेरो भिया आब लढारे कविता संग्रह छं.

 ई कविता संग्रह 10 जुलै 2022 सेन नागपुरेम घाईगडबडेती प्रकाशन करेम आयो.पण येमायीर कविता एकसे बढकर एक छं.कवी उदल नायक कत़ो  गोरबंजारा समाजेमायीर गोरविचारवंत छं. नौकरी करतु करतु तांडेमायीर  दुखदर्द  तमाम लोकु मुंडयाग वजाळेम लायेरो घणो आछों प्रयत्न किदेछं. गोरसमाजे विषयी वोर मनेम नेहमी तळमळ रछं. गोरबंजारा समाजेर व्यथा आणि वेदना लेन जगेवाळों कवी करण उदल नायक प्रसिद्ध छं. एक मनमिळाऊ कवी करण वोर चारीवडी ख्याती छं. भिया आब लढारे कविता संग्रहेम एकुण चाळीस कविता छं. भिया आब लढारे,खोपा, समाजेम परिवर्तन लावा,मुको जनावर बोलेनी, म पळो सोडो, समाजेर हेरी खेचाखाची, जागो गोरमाटी भाई, सेवाभाया हेत्तो क्रांतिकारी, घोर कलियुग, सावधान, त़ाडेर नायक, याडी, बाईर मातेम छं घोळ, बाप,हुंडा, मांगेती भिक मळछं, बापु तु होटो आजो, ये कविता घणी भारी तो छं पण प्रत्येक मनक्यान विचार करेन लगाडेवाळं छं. ये कविता वाचतु वाचतु गोरबंजारा समाजेर आतरी अवदसा कु हेगी भा? आसो प्रश्न पडे सवाई रेयेणीं. आज गोरबंजारा समाजेर दशा देखन गोर कवी उदल राठोड येंदुन  लेखणीं वटान लोकुन लढाई लढेवास  कविता मायीती आवाहन करेर पाळी आवगीछं.

गोर कवी उदल राठोड आशावादी छं. करण वु वोर पेल कविता भिया आब लढारे .....मायी छाती ठोकन कछं. आब आपणेंन लढे सवाई आपणों राज आ सकेणीं....

*भिया आपणं समाजे*

*सारू आब लढारे*

*गोरुम गोरवट राज*

*ऐकीती आपणं लावारे*

कवीन आपणों गोरवट राज लायेर फिकीर पडरीछं.करण कवी उदल नायक  तमाम गोरविचारवंतेन आपणीं कविता मायीती तुकारी मारछं.

*मतभेद सोडन भिया*

*आपणं ऐकीती लढारे*

*समाजेम नवीन क्रांती*

*आपणं घडान लावारे*

आब क्रांती घडाये सवाई मार्ग छेणीं ई वात वो पटान दिणेछं. आणि वोंदुर कविता रूपी केणों एकदम सत्य आणि परखड छं.

कवी आपणीं खोपा कविता म  कर्मकांडे र पडदा फाडनाकछं.

*जीव स्वर्गेम जावं*

*कोई देखे काई*

*जीव दकावं कसो*

*तम वोन देके काई*

 कवी उदल नायकेन वाटछं. गोरबंजारा समाजेम जरूर परिवर्तन आयेन चावछं. करण कवी तळमळेती आपणीं समाजेम परिवर्तन लावा ये कविता कछं.... परिवर्तनेर तुकारी मारछं...

*समाजेम परिवर्तन लावा*

*सोता कनेती सुरुवात करा*

*कोनी ला हाम बेटीर हुंडा*

*सोंगन खाया सेवाभायार....*

 आज आपणें समाजेम घणो हुंडा हेगोछं. गोरगरीब लोकुर छोरी हुंडा छेणीं करण बगर वाया पडीछं.ई भयाण वास्तव थंबाडेवास  कवी उदल राठोड घणें तळमळेती केरोछं.

सेवाभायार सोंगन छं तमेन! तम हुंडा मत ल़ो आसो क्रांतिकारी विचार वो आपणें समाजेम देरेछं. समाज परिवर्तनेरो  कविता मायीती बिडो वठामेलेछं. आतराच केन वो थाबंरे कोणी तो हुंडा लेयेवाळं लोकुन तांडेमायीती दबावो करण शुद्धा केयेन वो आंघपाच कररे कोणी. आसो खमक्या कवी वोंदुर कविता म  काई कछं. जकोणं वोंदुर कवितार हेटेर  ओळी.... देखा....

*हुंडा मांगेवाळं लालची लोकुन*

*घरे होडिंयाग हूभो कोनी करा*

*तांडेर बार वोंदुन खेदडन काडा*

*आपळें कनेती हुंडा देयेर बंद करा*

 आज समाजेमायीर छंछुदर लोकुनही घणो अभिमान आवगोछं.सोतान वो लोक मोठो समजन बेठेछं. करन कवी वोर म पंळो सोडो ये कविताम  म पंळो करेवाळेंर समाचार लछं...।

*म पंळो सोडो भीया*

*नेकी धरमेती वागो*

*नट करन मळोच भिया.*

*मानव जिवन वोन मत भुलो*

 आज गोरबंजारा समाजेर घणे हाल हेरेछं. ऐकिर बकडीन एक छेणी  चारीवडी खेचाखाची हेरीछं करण कवी उदल नायक वोर  समाजेर हेरी खेचाखाची म  घणो गंभीरताती लखछं.....

*समाजेम घणी वेरी भिया*

*खेचा खाची ताना तानी*

*एकेर बकडीम एक छेणीं*

*समाजेर भलो हिय कायी...*

 आज तांडेम जायेर केरी मन करेणीं. जे तांडेम जलमे,रमे, कुदे ,नानक्या ती मोठे हुये वो तांडेसामु कोई देखेन तयार छेणीं. ई वात कवीरे मनेन खटकरीछं. करण  कवी तांडा सामु देखो ये कविता कंछं...

*तांडार नामेती*

*भररे सोतार पेट*

*कनाई तांडेम जान.*

*वो देयेनी भेट...* 

कवी उदल नायक एक अभ्यासु आणि विचारवंत मनक्या छं. वोरे आखी मायीती तांडेर एकही  व्यथा आणि वेदना  छुटी कोणी. कारण कवीर नाळ आजही तांडेती जुडीजुडायी छं. संत सेवाभाया र बोल तम भुलो मत.संत सेवाभायार विचारेतीच आपणं प्रगती हे सकछं. करन  कवी भटकरो का तु यीमवुंम कविता कछं.

*जाणंजो छाणंजो माणंजो*

*हानु केगो रे सेवाभाया.*

*कोयी केती कमी छेंणी*

*जीवन मत घालो तम वाया*

आब गोरमाटीन जागेर वेळ आवगीछं.कारण आपणं चारी आंघाडीप लार छां.  आपणं लोक घेरी निंदेम छं. आज आपणं जर जागे न हुयो तो आयेवाळें काळेम गोरमाटीर घणे वेला हेयेवाळं छं.  करण कवी वोर जागो गोरमाटी भायी ये कविताम आंलडान केरोछं....

*जागो गोरमाटी भायी*

*कतराक सोयो रे तम*

*कुंभ करनेरी नींदेमाई...*

कारण आपण आब आरक्षण चलोगो, शाळार आतरी फी बढगीछं. की आपणं बालबच्यान शिका सकानी. करण कवी कछं की आपणें न फुकटेम कायी मळेवाळं छेंणी. येरेवास आपणेंन रोडेपच उतरणुं लागीय. येपरेन कवीरो समाजेप्रती तळमळच कोणी तो घणो उंडो अभ्यास दखावछं.

कवीर नजरेमायीती महानायक वसंतराव नाईकसाहेबेर महान  कार्य कुं कायीं छुट सकछं. नाईकसाहेबेर कुपाती तो गोरबंजारा समाज साडी,माडी आणि गाडीम फररोछं.करण नाईकसाहेबेर आठवणेंम कवी  गरीबेर छोरा बळों हिरा ये कविता म  कछं......

*गरीब घरेर छोरा बळो हिरा*

*शाळा सिकन हुवो वु मोठो*

*गरीबी कायी छं जकोणं*

*वोन च कळी*

आपणं लोक दुसरेर वात सामळं न एकमेकेती लढाई मारू करछां. ई वात समाजेवास घण खराब छं.करण कवी वोर कतराक लढा..ये कविता म कछं..

*दुसरेर वात सांमळणं*

*एकमेकेन गाळी देरे*

*सोतार पगेप कराडी*

*सोताच मारन लेरे...*

कवी उदल नायक आपणीं कविताम वानावानार विषयेप लखन लोकुन निंदेमायीती जगाडेरो घणो मोठो काम किदोछं. करण कवीरो अभिनंदन करणों गरजेर छं. आबेर जमानेम बाप बेटीप अत्याचार कररो जकोणं वात कवी मनेरमायीती कुं कायी छुटीय..करण कवी आपणीं घोर कलीयुग कविताम बेटीप अत्याचार करेवाळें बापेर आडे हातेती लछं..

*वासनार चकरेम माटी*

*कुँवारी बेटीन उ भुलगो* 

*कत्री कतरा नयी कुवारी*

*र लचको उ तोडेलागो*

 कवी केवळ मनक्या पच प्रेम करेणी तो जिवजनगानीप शुद्धा प्रेम करछं.मुके जनावरे विषयी वोंदुरो प्रेम घणो छं.करण मुके जनावरेर हाल वो आपणीं मुको जनावर बोलेणीं ये कविता म मांडछं.....

*मुको जनावर मुंडेती*

*कायी तमेन बोलेनी*

*वोर कायीं दुकनोछं.*

*जकोणं तमेन कळेणीं...*

 ये ओळी मायीती कवीरो जनावरे विषयी घणों प्रेम दखावछं. जनावरेर दु:ख दर्द तम जाणंन लेयेन चावछं.आतरीच रास्त अपेक्षा कवी आपणीं कविता म करमोलोछं.

 आतराच लखन कवी थांबेणी  कवीरो अभ्यास घणो बारीक छं.कवीर मुंडयाग अनेक विषय आमेलेछं.करण कवी आपणीं कवीता ताकदेती लखमेलेछ. कुंण कछं भगवान छेणीं,. कुं कायीं गोरूम राज लावा करेछों, कास्तकारेर हाल,  एकदन फेटीया काचळी घालेती परिवर्तन आय कायी?  तांडेर नायकी कु गमारीछं? एकमेकेर टांग मत खिचो? बायीर मातेम छं घोळ,विचार कऱो,करमत तु घंमड, कत चलेगो बानो, बापु तु होटो आजो, आसे अनेक वातेर कविता चिरफाड करन कवी  तमाम गोरमाटीन जगाडेवास मशाल सळंगानाकोछं. कवीर मनेर कल्पना घण मोठ दखांण पडरीछं. कवी उदल नायकेर गोरमाटी समाजेवास तळमळ प्रत्येक कवितार पानेपानेप दिसान आवछं. कवीर गोरसमाजेन जागुत्त करेर कामेन एकदन जरूर महत्त्व आय. ये कविता प्रत्येक घरेतांणुं आपणं जर पुचाये तो गोरबंजारा समाजेमायीर चुकीर रूढी,परंपरा जरूर नष्ट हेजाय.कवी आशावादी छं.करण उ.गोरबंजारा समाजेन कछं. मांगेती भिक मळचं..ये कविता...

*मांगेती भिक मळच*

*हक्क खोसन लेंणु*

*लागच रे भिया वो.*

*जरा समजन लो वातेन..*

आब आपणेंन मांगेती कायी मळेवाळं छेणीं. आब आपणेंन लढे सवाई पर्याय छेणीं करन कवी उदल नायक आपणीं कवीता मायीती गोरबंजारा समाजेर हक्क, अधिकार मळायेवास  तुकारी  माररोछं...*भिया आब लढारे!*

कवी उदल नायकेर कवितान तोड छेणीं. एक महावितण विभागेम काम करेवाळों मनक्या आतरा ताकदेर कविता लखछं.येपर विश्वास बेसेणीं. कवी उदल नायकेर प्रतिभान जोड छेणीं. तमार आंघेर साहित्य वाटचालीन मार खुब खुब शुभेच्छा!

पेज-48

प्रकाशक-पद्या उदल राठोड, नागपूर

किंमत-100 रपिया

*✍️याडीकार पंजाबराव चव्हाण, पुसद-9521774372*