*सिंधू धाटी आन् गोरमाटी!*
गोरमाटी बोलीभाषार वाड्मयीन प्रवृती,नवलक शब्देर श्रीमंती,व्याकरण,भाषाविज्ञान ये गोरमाटी बोलीभाषार स्वतंत्र अस्तित्वेर खोजे आन् मलक धुंडेनं प्रेरणा देते रच्.सिंधू धाटीर जडणघडणेमं गोर/पणिरो घणो मोटो मोलेरो वेटो रं.ऋग्वेदेमं आर्येर शत्रूर जो वर्णन आमेलो छ,ए वर्णन गोरमाटीनं तंतोतंत लागू पडच्.ई वात प्र.रा.देशमुख केमेलो छ.प्र.रा.देशमुखेर लकणीती गोरूर इतिहास लकेर येक नव वाट सबागी वेगी छ ई भी नाकारतू आयेनी.
रोज नवे नवे संशोधन वाचेन मळरे छ.पु.श्री.सदार येनेरो "सिंधु घाटी सभ्यता का इतिहास"इ घणो चिंतन करे सरीको इतिहास छ.सिंधुस्थानेर बारेमं ओरो केणो छ क,"उन दिनो मे पूरा सिंधूस्थान भारत ही नागवंशी था!उस में आज का नेपाल और अफगाणिस्तान तथा श्रीलंका भी शामिल थे!"येपरती अफगाणिस्ताने माईर "गोर प्रांतेती गोरमाटी बोलीभाषारो नातो छाती ठोकपणाती सिद्ध करतू आवच्.नवलक वात कतो नेपाळी,बंगाली,गोरमाटी बोलीभाषा माईर षष्ठीर विभक्ती प्रत्यये माई कमालेरो साम्य आढळ आवच्.
गोर प्रांत सोने चांदीर खाणीती प्रसिद्ध रं.गोरमाटीर सोने चांदीर गेणागाटार आवड भी येनं बळकटी दच्.उत्तर अफगाणिस्तानेर कोकचा, आमुदरीया नंदीर कनं सिंधू धाटीर बेपारीर वसती रं कच्.आसी भक्कम सारी वाते गोरूर इतिहासेन बळकटी देयेवाळी लाबरी छ.
अति प्राचीन काळेमं गोरमाटी गोर प्रांतेम वसे वेणू जेतीज आजेर प्रांते प्रांतेर गोरमाटीर बोलीभाषामं खाणेपीणेर सामुग्रीमं,वयीवाटेमं साम्य दकावच्.
गोर प्रांतेती गोरमाटी इ.स.पू.९००० सालेमं मेयरगड आये आन् खेती करेरो नवो गण गोरून लाबो छ.येर पूरावो भी गोरूर मौखिक सायित्येमं आज जीवतो छ.
*तू मेयरगडेती आयीये सोनकी मोयनरो दळ भीजेगो!*
खेती करेरो,गुणीमं माल भरन लदेणीरी खेपे करेरो ये गुणसुत्र जतरा गोरुमं दकावच् ओतरा दुसरे समाजेमं दकायेनी.
भारतीय उप खंडेमं खेतीर सुरुवात सेर आंगड्या मेयेरगडेम हूयी छ इ वात गोर याडी आपणे गीदेमं परोनं जतन मेलछांडी छ.
"आर्किओलाॅजिकलच्या पुराव्या आधारे भारतीय उप खंडात शेतीला सर्वात प्रथम सुरुवात इ.स.पू.९००० च्या आसपास मेहरगडमध्ये झालेली आपल्याला आढळते.मेहरगडमध्ये शेतीचे पूरावे आढळलेले आहेत" (विदेशी ब्राम्हणाची मातृभूमी युरेशिया,प्रा.विलास खरात)
मेयेरगडेमं खेतीर सोजा लागेर बाद येज नागवंशीय पणि/गोरमाटी सिंधू धाटीमं आताणी ओलीतेर खेती करताणी सिंधू धाटीनं समृद्ध किदे छ..मोटमोटे धरण,माडी हवेली भांदन सिंधू धाटीरो नाम आंबर किदे छ.
*टेळेर गीद-*
काकराळी वावडी खदारे हूसी पणिडो!
पणि तारी साळी घणी हूसी छरे खेली पणिडो!!
ओनं घुगराळी मोट लगारे खेली पणडो!
ओनं काळीपीळी डोर लगारे हूसी पणिडो!!
ये हूसी पणिडो! काकराळी जमीनेम येकांदी वावडी खंदा लं!( हाम सामळी छा क,) तारी साळी भी घणी हूसी छ करन
.(सवार ओ वावडीपं पाणी भरेन आये) जेती वावडीपं घुगराळी मोट लगा आन् ओन् काळीपीळी दोरीती सणगार लं.(ये हूसी पढिडो! (हामारसारू कोनी तो कमीतकमी ओनेरसारू तो भी..) वावडी खंदा लं..!
सिंधू धाटीम गोरमाटी ये To have करन आसकाररेते.निवळ खेतीज कोनी तो भारतीय उप खंडेर दळणवळणेर साधन भी गोर/पणिर ताबेम रं.इ दळणवळण समंदरेर मार्गेती परदेशेताणू वेतोतो.
"सिंधू घाटी सभ्यता का इतिहास' ग्रंथेरो लेखक पु.श्री.सदार सिंधू लिपीर वाचन करभेलो छ.ओर केणो छ क,सिंधू भाषार लिपीमं येक अक्षरी शब्द घणे छ आन् संयुक्त स्वर सिंधू लिपीमं आढळ आयेनी. सिंधू लिपीर इ प्रकृती गोरमाटी बोलीभाषानं तंतोतंत लागू पडच्. गोरमाटी बोलीभाषा वेवारेम "ऐ,औ" ये संयुक्त स्वरेरो वापर वेयेनी.उदा" औत > आनत.
"वेदो की भाषा और गावों की भाषा एक ही मूल भाषा से उपजी है।उस मूल भाषा का नाम हमने "मरहटी" रखा है।" कतो सिंधू धाटीर भाषा ई "मरहटी" रं हानू ओर केणो छ.
आजी उपरती कच् क,"वैसे तो वह नाम गुजराती,मथुराई,बांगला,आसामी,तेलगु,मल्याळम,कानडी,पंजाबी,मारवाडी,बंजारा,जिप्सी या सिंधी इन मे से कुछ भी हो सकती है!" इस भाषा का आज के विदर्भ की भाषा से गहरा संबंध होने के कारण हमने उसको मरहटी कहा है!" हानू भी कच्.वेदेर भाषाम भी गोरमाटी बोलीभाषार वणान शब्द आढळ आवच् ई वात भी ओनेर धेनेम लादेणू लागेवाळ छ.ये वाते ओनेर धेनेम लान देयेमं हाम कती तरी कमी पडरे छा.
आजी एक जागं कच् क "सिंधुस्थान मे पूरे देशभर माल की आपूर्ती करने के लिए बंजारो के बैलो के कारवा चलते थे!उन्होने उनकी मातृभाषा "मरहटी"ही होने से पूरे भारत मे (नेपाल तक ) इस भाषा को पहुंचा दिया था!"
मरहटी भाषा ई पणि/बंजारार मातृभाषा रेयेरयेती देश परदेशेमं मरहटी भाषा बंजारा लोक पूचाये कच् ई वात पटे सरीक छेई..!
लोक ओनेर भाषानं कतेर कतं झललेगे आन् हाम गोरमाटी मूतेर डबरामं माचळी माररे छा..!
*भीमणीपुत्र*
*मोहन गणुजी नायक*
0 Comments