आरदास-AAR DAS

 

*आरदास* --------

जे जे मरयामा याडी सायेबणी

खंढळ मंढळ तार छ

धणीं मातान सायी वेणू

रात दनेर चारी पोर तार छ

जतं समरा वतं आढण आणू

लोयी पाणी तारो छ

दी पगा चार पगान सायी वेणू

वेलवाडी तार छ

सेरी वेले मांढवान पूछाणू

वाड वसतीर वूरी छी

कीडी मूंघी जीव जणगाणीन सायी वेणू

हूबी तेग तार छ

ढळी तेग हूब कणूं 

काळे मातेर मनकीया छ

धोळी लंघीरो आधार देणू

कायीं भूली चूकी वेगी वीये

भूली चूकीन कर बाण कणूं

आन

यी पूजा धोळे देवळेन मंझर करन सायी वेणू याडी सायेबणी

... *आरदासेरो आरत ( Meaning )* ...

*जे जे मरयामा याडी सायेबणी* :- मरयामा आर छ आन साबीत रूप वोरज छ. दस रावे मायीर तीन खंढळ, सात मंढळ आन पाच पारा वोरज रूप छ. वसोज साती सघळती भी वोरज रूप छ. वोरे बना कायीं छेयीं आन वोरे बना कोयी छेयीं करन साबीत वोरे आरीम ( आंखीत ) छ. केरी तोयी जे जे कार करेवाळ वूज छ आन केरी तोयी हा हा कार करेवाळ वूज छ. वू केरे वूपर जे मळाये ? सेनं पूरन वूरेवाळ वूज छ. वू *सगूणा* छ कतो साबीत गणेती भरमाक ( परीपूर्ण ) छ. वू कूणसे गणेप जे मळाये ? जे जे कतो मराठी, हींधीम जय जय आसो आरत वछं करन वोरो जय जय करेसारू जे जे न केणू.

चराचरेम वास करेवाळ वू आदीमाया छ. से आकार वूकार वोरज छ. वूज वीजळी आन वूज आंधी. वोरोज आभाळ आन वोरोज तपाळ ( पाताळ ). वोरज भरती आन वोरज पोकळी. आणद रकाडेवाळ वूज आन कसळ रकाडेवाळ भी वूज. वूज सायी वेयेवाळ आन वूज सजा देयेवाळ. वूज तारेवाळ आन वूज मारेवाळ. आरो रूपेती आकार दछं आन आछ रूपेती वूकार दछं. आदे रूपेती आकार देवाळ *या* छ आन आदे रूपेती वूकार देवाळ *मा* छ. वू जसो रकाडं छ, वसे राछा. वू जसो तळपावं छ, वसे तळपा छा. वू जसो चलावं छ, वसे चाला छा. वू जसो नंधावं छ, वसे नांधा छा. आसे कारण आरेर *दास* छा करन 'आरदास' बोलणू. ( आर = आरो + आछ )

आकार देयेसारू सायी वेती रेणू आन वूकार देयेसारू आछेरी झापे देती रेणू कतो वू जे आकार दीये आन वू जे वूकार दीये, वोज आकार वूकारेम रीयां करन 'जे जे मरयामा याडी सायेबणी' केणू.

*खंढळ मंढळ तार छ, धणीं मातान सायी वेणू* :- आरेरज खंढळ मंढळ छ. कतो, दस रावे मायीर चांधा, सूरीया, धरती ये तीन रावेम खंढीयासूं ( मोजतू आयेनी ) परमाणेम आखंढ पणेती आर ढळ मेली छ करन ये तीनी राव खंढळ रूपेम छ. वाळ, पाणी, झाड, जीतरप, जणगाणी, सेवा, जेता ये सात राव मंढळ कतो गटे तटेम वीकरारे छ करन ये सात राव मंढळ रूपेम छ. आरेरज तारा छ आन खंढळ मंढळे नायी खंढीयासूं तारा आभाळेम मंढरारे छ. ये मायीर कयीक तारा तूटते रछं. तूटे तारार टकडा धरती सामू आवं छ आन धरतीप आघात करं छ. आसे आघात धरतीप वेये मत देस कतो धरतीन सायी वेस. 

आछ मळती रछं आन आरो चेततो रछं आन आकार वूकार जडते रछं. आछ जाती रछं करन आरो वलातो रछं आन आकार वूकार तूटते रछं. आसे परकारेती साती मंढळेन धरती रत करती रछं करन चराचरेर पेदास ( पैदास ) वेती रछं. रत करती रछं कतो साती मंढळेन धरती सळती रछं करन 'धरती' केणू. रत करती करती केनी कतं आन केनी कतं धारण करती रछं करन 'धरणी' केणू. रत करतू वणा धरतीरो पेट आन पूटो हालतो रछं. पणन मातेन हाले देयेनी. येनज धरती हादरी ( भूकंप ) केणू. धरतीर पेटेम वाळ, पाणी रछं, पूटेप कतो झोल खोळाम झाड, जीतरप रछं आन मातेप जणगाणी, सेवा, जेता रछं. धरणीर मातेप कतो पठारेप जणगाणीर वसती रछं आन डूंघरेप सेवा, जेतार गढ रछं. पेनार वाणीम बोलेर वणा धरणी मायीरो *'र'* छूट जावं छ ( लोप पावं छ ) आन धरणीरो धणीं वे जावं छ. मातेरो आनेकवचन माता वछं आन धणींप कयीक माता छ करन 'धणीं माता' केणू. धेनेम रेयेसारू कतो वाळ, पाणीसारू 'धरती' केणू. झाड, जीतरपेसारू 'धरणी' केणू. जणगाणी, सेवा, जेतासारू 'धणीं माता' केणू.

गछाटो नतो येकल पणेती आछ भडकं छ आन आरो वीकरावं छ. वसोज मंढळेर संघ, गट तूटं छ आन आछ भडकं छ करन आरो वीकरावं छ. आसे जंझाळे कारण मंढळेर कायीं मंढळ मण, सीम ( सीमा ) छोड दछं आन तूटन वीकरावं छ करन धरती हादरं छ. हादरेती हा हा कार वछं करन केरी टोटो वछं आन केरी लूसकाण ( नूकसान ) वछं. टोटेर भरपायी करतू आवं छ पण लूसकाणेर भरपायी करतू आयेनी. लूसकाण वेगी तो नवो घडाणू लागं छ आन नवो घडायेसारू कयीक दाड लागं छ करन धणीं मातान हादरे मत देस. यी कडी धरतीन सायी वेयेसारू छ. पणन धरती खंढळ रूपेम छ, धरतीप साती मंढळ छ आन धरतीन पेट, पूटो, माता भी छ करन 'खंढळ मंढळ तार छ, धणीं मातान सायी वेणू' केणू.

वाळ मारं छ, पाणी आडं छ, झाड झडं छ, जीतरप आन जणगाणी कम जापा वछं करन आछ भडकं छ. आसे यीघन वघम टाळेसारू आन साकीया पूरो वेयेसारू वसतीर जागार नेती नेम ढाळणू कतो बणाणू. धणीं मातेर आकार जाणन कमस कम चवदं ( 14 ) आन जापाती जापा आठावीस ( 28 ) घरबारेरो टांढो ( वसती ) रेणू. वसोज कमस कम पंधरं ( 15 ) आन जापाती जापा तीस ( 30 ) टांढेर नंघरी रेणू. घरबारेर हासाबेती बेटान नाळी नतो जोयी करणू. टांढेम घरबार आठावीसेती कम वीये तो नाळी करणू आन आठावीसेर वूपर वेरे वीये तो जोयी करणू. जोयी कीदे जे बेटान दूसरे टांढेम जाणू लागं छ करन जोयी वेवाळे बेटान *वढायी* देणू कतो नवो घरबार वसायेसारू हीसेर पाच ( 5 ) टका जापा जमी जायदाद आन पीसा आदला देणू. आसे पेनेती टांढो आन नंघरी वसणू. वसतीरो पेनो छूटो तो टांढेर तांडली वछं आन यीघन वघम फेलं छ. तांडलीम न धड टांढो पंछायत बणातू आवं, न धड वोरी करतू आवं, न धड मेरा मांघतू आवं, न धड गोधन पूजतू आवं, न धड पूजा करतू आवं, न धड नकता करतू आवं, न धड वघोतू आवं, न धड गेर मांघतू आवं, न धड नसाब करतू आवं आन न धड हासाब रकाडतू आवं.

*रात दनेर चारी पोर तार छ, जतं समरा वतं आढण आणू* :- आरे कारण रात दन वछं आन आरे कारणज रातेर चार पोर आन दनेर चार पोर वछं. कतो, आरे कारण *दी वो* ( दी + वो = दीवो ) कतो येक चांधा आन येक सूरीया छ. दीवो देकेसारू *दी ये* ( दी + ये = दीये ) कतो येक डाव आकी आन येक जमण आकी छ. चांधा सूरीया मंढराते रछं करन रात दन वेते रछं. आछ कम जापा वेती रछं करन चांधा सूरीयार वाट ( Wich ) कम जापा वेती रछं आन रात दनेर पोर बदलते रछं. मंढरातू मंढरातू येकांध वणा चांधा सूरीया गराणेम घेरा जावं छ. गराणे मायीती भारं पडेसारू कतो चांधा सूरीयान भक रकाडेसारू सायी वेस.

दीवेर वाट कम जापा वेगी तो केरी टोटो वछं आन केरी फायदो रछं. कतो, कोयी ढळं छ, कोयी चमकते रछं, कोयी चाचपडते रछं. केरी पारा वूतर जावं छ आन केरी पारा चढ जावं छ. कोयी हेटं वछं आन कोयी वूपर वछं. आसे कारण यीघन वघम फेलं छ.

यीघन वघमेती बछेसारू दी ये देयेवाळ वूज छ. पणन केरी आकी रछं आन केरी नेण रछं. केरी धूंधळी रछं, केरी वघाडी रछं आन केरी मीचान रछं. कोयी नाने रछं आन कोयी डोकडोकरा रछं. आसो मोको हेरन कूणसी भी पोरेम यीघन वघम चाल करते आवं छ. आसी वकत कूणसी भी पोरेम तोनं समरा छा. जतं समरीयां कतो जतं हारदं करीयां, वतं आढण आयेस आन गराणेर भारं काडेस. यी कडी चांधा सूरीयान सायी वेयेसारू छ. पणन चांधा सूरीया कारण रात, दन, पोर वेते रछं आन रात दनेर पोरेम यीघन वघम आवं छ करन 'रात दनेर चारी पोर तार छ, जतं समरा वतं आढण आणू' केणू.

चांधा सूरीया नायी साती सोबतीयारो वजाळो मळं छ करन गराणेर भारं पडं छ आन फेर दीवो देकं छ. पणन कोयी नाने रछं, कोयी आनाडी रछं, कोयी नींधेम रछं, केरी आकी चली जावं छ आन केरी आकी धूंधळी रछं करन गराणाम घेरा जावं छ कतो यीघन वघमेम घेरा जावं छ. कूणसी यीघन कसो आन कूणसी कसो ? कूणसी वघम कसो आन कूणसी कसो ? केरो छेंढो कसो आन केरो कसो ? केरो छपाटो कसो आन केरो कसो ? केरो आछो आन केरो बला ? केपर कायीं आसर वीये आन केपर कायी ? आसे सेनज जाणतू आये, आसो केतू आयेनी करन तोनं समरा छा कतो धेन करा छा.

*लोयी पाणी तारो छ, दी पगा चार पगान सायी वेणू* :- आरेरज वाळ, पाणी छ करन आरे कारणज लोयी पाणी बणं छ. वाळ, पाणी कम वछं करन आचर जमीप पडे रछं आन वाळ, पाणी जापा वछं करन चर सळसळ करते रछं. वाळ, पाणी फागेती कतो फाक जायेती आचर वछं. आरेर आछ आन आरो कम जापा वेयेती आसो घडं छ. आछ भडकं छ आन आरो चेतं छ करन कोयी सूकावं छ, कोयी करमावं छ, कोयी रगरग वछं आन कोयी लपलप वछं. वाळ छूटं छ आन पाणी पांघं छ करन चर करमावं छ आन आचरेर तेड पडं छ. वाळ मारं छ आन पाणी सूतावं छ करन चर रोगेम गटावं छ आन आचरेर फफूळढा वडं छ. जापा वाळ मारी तो पाणी फाक जावं छ आन जापा पाणी पडो तो वाळ फाक जावं छ. वाळ, पाणीरो आसो खेळ सदायी चालतो रछं करन वाळ, पाणीन सायी वेस.

वाळ नीकळ जावं छ आन पाणी सूता जावं छ करन आचर वछं. वाळ मारती रछं करन आचर झीजते रछं आन पाणी पडतो रछं करन फफूळढा वेते / गाळ वेती रछं. वाळ मायी भार वेती रछं आन पाणी जीरतो रछं करन चरेरो जीवण छ. चरेर जीवणे मायीर फफूळढान वाळ वराडती रछं आन पाणी मया जोडतो रछं. कतो, वाळ पाणीती लोयी पाणी बणतो रछं. वाळ पाणी नीर ( नीरमळ ) रेयेती, लोयी पाणी नीर रछं आन लोयी पाणी नीर रेयेती जीवण नीर रछं. आसो तारे कारण घडतो रछं करन लोयी पाणीन सायी वेस.

दी पगा चार पगा कतो दी पगेवाळ छडे ( कूंवार ) आन चार पगेवाळ वीयावाळ. दी पगावाळ छचार आन चार पगावाळ याडीबाप. चार पगावाळ संवसारेम बंधन रछं आन संवसारेर सापता सोबत दी पगावाळ रछं करन संवसारेम ताळमेळ रछं. वाळ, पाणी छूटे आन मोकळे रछं जूं दी पगेर छूटे आन मोकळे रछं. दी पगावाळ वाळेम वडेन करं छ आन पाणीम कूदेन करं छ. पणन वाळ कनायीं आंधी बणं छ करन फफूळढा खदखद करं छ. पाणी कनायीं खवताळं छ करन गाळ गदगद करं छ. आसी वकत वाळ कीमेर कीमं झोला मारं छ आन पाणी कीमेर कीमं झकोळा मारं छ. वाळेर झोला आन पाणीर झकोळा धेनेम आयेनी करन दी पगावाळ लछेंढेम आन लेंझेम घेरा जावं छ.

वाळ, पाणी कोंढान रछं जूं चार पगावाळ बंधन रछं. चार पगावाळ वाळेर झोला जाणन वाघं छ आन पाणीर झकोळा जाणन पग मेलं छ. पणन वाळ कनायीं गूबार पकडं छ आन पाणी कनायीं आटं छ. आसी वकत वाळ आपगार बणं छ आन पाणी गंधावं छ. वाळेर गूबार आन पाणीरो आटणो धेनेम आयेनी करन चार पगावाळ गांझं छ.

आसो न घडणू करन दी पगा चार पगान नीर वाळ पाणी देस कतो लोयी पाणी आछो रकाडेस. वाळेर झोला आन पाणीर झकोळा दी पगार धेनेम लायेस. वसोज वाळेर गूबार आन पाणीरो आटणो चार पगार धेनेम लायेस. यी कडी वाळ, पाणीन सायी वेयेसारू छ. पणन वाळ पाणी कारण लोयी पाणी बणं छ करन 'लोयी पाणी तारो छ, दी पगा चार पगान सायी वेणू' केणू.

याडीबाप कतो चार पगावाळ संवसार चलावं छ करन दी पगावाळ कतो छचार सापता सोबत रछं. पणन कनायीं कनायीं याडीबाप येक करेन कछं आन छचार दूसरो करं छ करन लोयी पाणीम फटो पडं छ. येनज पग फरगे केणू. पग फरेती संवसारेम ताळमेळ रेयेनी करन छचार चेकाळं छ आन याडीबाप गळाटं छ. येनज संवसार फूटणो केणू. आसो घडो तो केरी लोयी आंधो वछं करन पाणी कंधो वछं. केरी लोयी थंढो वछं करन पाणी वतळं छ. केरी लोयी सळसळ वछं करन पाणी खदखद वछं. केरी लोयी खदखद वछं करन पाणी सळसळ वछं. येनज वाळ, पाणीरो खेळ केणू. आसे खेळेती बछेसारू आसरेर वाळेम रछं आन जळ पीवं छ करन सापता सोबत रछं.

*वेलवाडी तार छ, सेरी वेले मांढवान पूछाणू* :- आरेरज झाड बोछका छ आन आरे कारणज वेलवाडी छ. बोछकार आधारेती वेल फेलं छ. जड जमीर हेटं फेलं छ आन मांढा करं छ करन बोछका वछं. पान जमीर वूपर फेलं छ आन मांढा करं छ करन वेल फेलती चालं छ. बूडेर हेटं बोछका रछं आन बूडेर वूपर वेल रछं. आसे परकारेती बोछकाती बूड आन बूडेती वेल जूडन रछं. बोछका खात पाणी खावं छ आन वेल वाळ पाणी पीवं छ करन झाड फेलतो रछं.

आर ( आहार ) परमाणेम वीये तो झाड घेर पकडं छ आन कम जापा वीये तो झाड घेर पकडेनी. कतो, खात पाणी आछे परमाणेम वीये तो बोछकार आळा बणं छ. वसोज वाळ पाणी आछे परमाणेम वीये तो वेलेर मांढा बणं छ. जसे परमाणेम बोछकार आळा बणं छ, वसेज परमाणेम वेलेर मांढा बणं छ. मांढा बणगे तो वेलेरो फेलणो थम जावं छ आन वेलेन फूल आवं छ आन फूलेर फळ बणन झडं छ. येनज वेल मांढवान पूछगी केणू. वेल मांढवान पूछगी तो बदबद पान झडं छ आन लदलद फळ झाडं छ करन 'झाड' केणू. आसो वोरे कारण वछं करन लदलद फळ झाडेसारू झाडेन सायी वेस.

जडेन वूंढ लेजायेवाळ आन झाडेन वूचो लेजायेवाळ वूज छ. बोछका बूडेन आधार देयेवाळ आन वेलेन आसरो देयेवाळ भी वूज छ. वसोज वेलेर आकार वूकारे परमाण फूल फळ देयेवाळ वूज छ. जो झाड, वो झाडेन वोरज फळ देयेवाळ वूज छ करन जेर जे झाडेन वोर वो फळ लागं छ. कोळार कोळा, ककोडार ककोडा, दूदगार दूदगा, आबूडार आबूडा, कवाळार कवाळा, करेलार करेला, तोरीर तोरी, आंबार आंबा, आमलीर आमली, कोकडीर कोकडी वगारा वगारा. येनज ये वेलेरो यी फळ आन वो वेलेरो वू फळ केणू. वसोज ये झाडेरो यी फळ आन वो झाडेरो वू फळ केणू.

वेलेन पान फूल फळ देताणी झाडेन लगायी छ करन झडे झूडाय पान फूल फळेन खावं छ. पणन कयीक जीवेन झाड झडेपज खायेर जाण रेयेनी करन झडेर आंघज कोयी पान खावं छ, कोयी फूल खावं छ, कोयी फळ खावं छ आन कोयी वेलेर सेंढा खूडन फेकं छ. आसे कारण कयीक वेले मांढवान पूछेनी. कूणसीज वेलेरो बीमोड न वेणू करन झाड बोछकार खोळा कतो कीर झाडी करेवाळ वूज छ. खोळाम येकदूसरेर आधारे आसरेती वेले फेलं छ करन झाडी बणं छ. कायीं वेलेर हीपाजतेसारू जणगाणी वेलवाडी घालं छ. पणन वाळेर आंधी आन पाणीर पूरेती केरी बी ( Seed ) कती फेका जावं छ आन केरी कती ? आसे कारण केनी आधार आसरो मळं छ आन केनी मळेनी. आसी वकत जडेर आळा करेवाळ आन वेलेर मांढा करेवाळ तूज छी कतो सेरी वेले मांढवान पूछायेवाळ तूज छी करन वेलेन सायी वेस. यी कडी झाडेन सायी वेयेसारू छ. पणन झाडे कारण वेल बणं छ आन वेले कारण पान फूल फळ आवं छ करन 'वेलवाडी तार छ, सेरी वेले मांढवान पूछाणू' केणू.

वेले कारण पान फूल फळ मळं छ आन नारी कारण पूत सपूत मळं छ. कतो, वेले नायी नारी छ आन बोछका नायी नर छ करन नवलेरीरो मांढवा हूबो करं छ आन वेतडूरो मंढेवडो हूबो करं छ. कतो, नर नारीर आधारे आसरेती वेलवाडी बणं छ. नर नारीर वेलवाडी मांढवान पूछाणू कतो नर नारीन बाल बछीया देणू.

*वाड वसतीर वूरी छी, कीडी मूंघी जीव जणगाणीन सायी वेणू* :- आरेरज वाड छ आन आरे कारणज वसती छ. चालते फरते जीव जीवडान येराम चावं छ करन कोयी वाडेर आसरो लछं आन कोयी वसती मायीर घरेर आसरो लछं कतो जीतरपेन येरामेसारू वाड चावं छ आन जणगाणीन येरामेसारू वसती चावं छ. वाड वसतीन पूरन वूरेवाळ वूज छ. जीतरप येरामीसारू काटा, भाटा, झाड, बोछका, धूड, खोळा, झोल, खाळीया, रूंघळी, वाळ, पाणी, पान, पाचोळार वाडेर आसरेम रछं. येनज 'वाड' केणू.

जीतरपेन जाण छेयीं करन वाडेन कवाड करतू आयेनी. बना कवाडेरी वाडेम कोयी भी धरसं छ आन येकदूसरेन तकलीप दछं. कतो, धरसेवाळ तोयी मरं छ नतो वाडे मायीर तोयी मरं छ. जसो नानकीस कीडी बढे बढे जीवडान काटं छ आन जागेर जतं मसळा जावं छ. आसे कारण जीतरपेर तूट पडं छ करन कायीं जीतरप मूंघे वछं. पाणी वरसेसारू वरसाळी कीडी कतो पाकाळी कीडी काम आवं छ करन कीडीरो भी बेपार वछं. कीडी सरीक भी जीतरप मूंघे न वेणू करन जीतरपेरी वाडे वीकराये मत देस कतो जीतरपेन सायी वेस.

जणगाणी जणं छ करन गीद गाती छचारेन सापता सोबत रकाडं छ आन काम धंधो करं छ. येरामेसारू वसतीम घर करताणी घरेर आसरेम रछं. घर भी येक परकारेर वाडज छ. पणन घर बांधं छ आन घरेन कवाड लगावं छ. कवाड क जना वूघडं छ आन क जना बंध वछं. कवाड वीये तोयी आतू जातू, काम धंधो करतू, बेसतू वूठतू, खातू पीतू, सोतू जागतू कवाड वघाड रछं करन कायीं बना कामेर जीतरप घरेम धरसं छ आन घरे मायीर लोकूर काळ बणं छ. येकदूसरेर धडी बसारतू वणा भूली चूकीती केनी चटको बेसं छ आन केरी वूपर झाड पडं छ. आसी वकत जणगाणीन बछायेस कतो जणगाणीन सायी वेस. यी कडी जीतरप आन जणगाणीन सायी वेयेसारू छ. पणन कीडी भी जीतरप छ आन जीतरपेन भी जीव छ. वरसाळेसारू वरसाळी कीडी काम आवं छ. ये कीडी चटको काटं छ आन मसळा जावं छ करन 'वाड वसतीर वूरी छी, कीडी मूंघी जीव जणगाणीन सायी वेस' केणू.

खायेसारू को भायी कामेसारू भायीं आवसीदेसारू को, जीतरपेरो बेपार वछं आन जसो मोल ( Value ) वीये, वसो मोल ( Purchase ) लछं. पाणी वरसेसारू आन खेत खेतारीर धडी बसारेसारू कीडीरो मोल छ करन कीडीरो भी बेपार वछं. मोले कारण कीडी मूंघी ( Costly ) वछं. साबीतेरो मोल जाणं छ करन जणगाणी बेपार करं छ. मोल जाणे कारण जणगाणी बना कामेर केरी वाडे भांझेनी, बना कामेर जीतरपेन काटेनी, बना कामेर केरी वाडेम धरसेनी आन बना कामेर जीतरप मारेनी. पणन से जीतरपेर धडी बेसेसारू कोसीस करं छ.

*हूबी तेग तार छ, ढळी तेग हूब कणूं* :- आरेरज तेग छ आन आरे कारणज जेता छ. तेग हूबरेसारू आसरो लागं छ आन आसरो तारोज छ. कतो, आसरेती तेग हूबरं छ आन आसरो तूटेती तेग ढळक जावं छ. येकलेर तेग आन दी जणार तगदीर ( तगदीर = तग + दी कतो दी जणार करन दीर ) केणू. पणन दोयी मायीर येक जणा तग छोड दीनो तो तगदीर काम आयेनी. देयेर वणा आन लेयेर वणा तग पकडे तो हात आवं छ नतो छूट जावं छ. देयेतोणी लेयेवाळो तग न पकडो तो लेयेवाळेर हात लागेनी करन लेयेवाळेरो हात ठालो रे जावं छ. वसोज लेयेतोणी देयेवाळो तग न पकडो तो देयेवाळेर हातेती छूट जावं छ करन देयेवाळेर हात ठालो रे जावं छ. हानूज तग पकडेवाळ जीत जावं छ आन तग छोडेवाळ हार जावं छ. जीतेवाळेर तेग हूब वछं आन हारेवाळेर तेग ढळक जावं छ. तगदीरेर आसे खेळेम कूण जीतं आन कूण हारं ? येरो भरोसो रेयेनी करन भरोसेती तेग हूब करेवाळ जेतार ( Conqueror, Victor ) गरज रछं.

आरेर गूढेन जेता जापा जाणं छ करन चटको आकार वूकार लछं आन चपळायीम रछं. झूमकडी तलवारेती लूंबी झूंबी ( Resolute ) बोलतो रछं आन नेम बणातो रछं करन सेनं तग पकडावं छ कतो सेनं नेमेती चलातो रछं. हा हा कारेप काबू करं छ करन कूणसो भी मोसम मोसरेती सर करतो रछं आन गूढ पणेती तेग हूबी करतो रछं. तेग हूब करेवाळेन 'तेग भाधर' केणू. हा हा कारेप काबू करेसारू जेतान रण ( युद्ध ) लढणू लागं छ आन जीतणू भी लागं छ करन जेतारो जे जे कार करा छा. जेतान जीतायेवाळ तूज छी करन जेतान सायी वेस.

तेग हूबी करेवाळो जेता येकांध दाड समा ( Death ) जावं छ करन तेग ढळक जावं छ. आसो वेयेती कायीं टोटो वछं करन आसरेर तग छूट जावं छ आन सेर सेज सीळेगार वे जावं छ. आसे कारण दूसरे जेतार गरज पडं छ. जेतार गरज भगायेवाळ तूज छी कतो दूसरो जेता देवाळ तूज छी. समागो जे जेतार तकत ( गादी ) लेयेवाळो जेता देस कतो दूसरे जेतान भी सायी वेस आन ढळी तेग हूब करेस. यी कडी जेतान सायी वेयेसारू छ. पणन ढळकेवाळी तेगेन जेता हूब करं छ करन 'हूबी तेग तार छ, ढळी तेग हूब कणूं' केणू.

कणूं कतो कळन करणू ( कणूं = कळणू + करणू ). जेतार नीवड कसेसारू करेर छ? जेता कायीं कायीं करीये ? जेतार नीवड कूं करणू ? आसे से सवाल कळेर बादेम जेतार नीवड करणू. तारे कारणज कळान लाछा आन करा छा करन नीवड करेर कळा देस. आसो कळान लाछा कतो जाणन लाछा करन जेतार नीवड करा छा. पणन न कळता नीवड करेती तकत पलट जावं छ. कळन करेती तकत रछं आन तेग हूब वछं करन तेग भाधरेर नीवड करणू.

*काळे मातेर मनकीया छ, धोळी लंघीरो आधार देणू* :- आरेरज सेवा छ आन आरे कारणज धोळ लंघी छ. जणगाणीर मातेप साधारण काळे लटा छ. पणन वयी मानेती लटारो रंघ बदलतो रछं करन काळे मातेर मनकीया छ आन धोळे मातेर माणस छ. धोळीन बटो न लागणू करन माणस आछे वचार आन काम करते रछं. काळेन लागो जको बटो दीकायेनी करन मनकीया आछे बला वचार आन काम करते रछं. संवसार आछो रेणू करन मनकीयान माणस नंधाते रछं. पणन साबीत नेतीर जाण साबीतज माबापेन रीये, आसो केतू आयेनी. आसे कारण मनकीयान नेतीर वचार करतू आयेनी, नेतीती वाघतू आयेनी, नेतीती गेन (Achieve ) करतू आयेनी, नेतीती काम करतू आयेनी. मनकीया भी वचार करं छ पण गेनेर जोड बेसेनी. तारा बणेर वचार करं छ पण वजाळे आंधारेर भेद कळेनी. पंछ बणेर वचार करं छ पण नेती नेमेर भेद कळेनी. येवडीती वोवडी आन वोवडीती येवडी लंघेर वचार करं छ पण कराडेर आंधाजो आयेनी करन ये कराडेती वो कराडेन लंघेसारू धरपडा देतो रछं. धरपडा देयेती कतं डूबीये आन कतं तरीये ? येरो भरोसो रेयेनी. भरोसेती लंघेसारू धोळी लंघीरो आधार चावं छ करन सेवार ( Theologian, Philanthropic ) गरज पडं छ.

आरेर गूढेन सेवा जापा जाणं छ करन गूढ पणेती आकार वूकार लछं आन लीनताम रछं. कोवलढी बरछीती लूंमी झूंमी ( Softly ) बोलतो रछं आन नेती ढाळतो रछं करन नेतीती वाघतो रछं. वजाळे आंधारेर गूढ जाणं छ करन वाट ( Way, Route ) आन वाटेर मण ( Direction ) दकाळतो रछं. लंघी कतो लंघायेरो वजाळेवाळो आधार ( मशाल, काठी ). धोळ लंघी धारण करेसारू सेवान तप घालणू लागं छ, वजाळेन जाणूं लागं छ आन भाव आनभाव ( आनूभाव ) जाणन नेती ढाळणू लागं छ. सेवान वजाळेर जाण कर देवाळ तूज छी करन सेवान सायी वेस.

धोळ लंघी धारण करन आधार देवाळो सेवा येकांध दाड समा जावं छ आन काळे मातेर मनकीयार आधार छूट जावं छ. आसे कारण धोळ लंघी धारण करेवाळे दूसरे सेवार गरज पडं छ. गरजे सारेवाळ तूज छी करन धोळ लंघी धारण करेवाळो दूसरो सेवा देस आन धोळी लंघीरो आधार देस. कतो, दूसरे सेवान भी सायी वेस. यी कडी सेवान सायी वेयेसारू छ. पणन काळे मातेर मनकीयान धोळी लंघीरो आधार देताणी लंघायेवाळो सेवा छ करन 'काळे मातेर मनकीया छ, धोळी लंघीरो आधार देणू' केणू.

मोती सरीक जग मोतीया जगेम कयीक रछं. पणन आपापणे कामे धंधेम रछं आन कोळ तारते रछं करन जग मोतीया धोळ लंघी धारण करीये, आसो केतू आयेनी. आसे कारण काळे मातेर मनकीया छपळाते धरपडा देते रछं. कती कती तो छपळायेवाळेन जाळाम फंधायेसारू धोळे दोरार गळ नाकन धोळे बंघला जागेर जतं बेटे रछं. धोळे बंघलान कोयी भावं छ करन गळेती वूपर काडं छ. कनायीं धोळेर काळो करेसारू झोरीयाम घालन ले जावं छ. कनायीं दरसेको आधार दछं आन कनायीं आदी वाटेप सपक दछं. कोयी भलतीज जागेप ले जावं छ आन कोयी भलतीज वडी खीचं छ. पणन कोयी येकांध सेवा भाव आनभाव, नेकी बदी, वजाळो आंधारो, नेती नेम, आछो बला जाणन धोळ लंघी धारण करं छ आन आधार दछं करन मनकीया लंघं छ.

*कायीं भूली चूकी वेगी वीये, भूली चूकीन कर बाण कणूं* :- मलाजे मोसरेती वाघेसारू वाळ पाणी आछो रेणू लागं छ, ताडो सीळो करणू लागं छ, वाड वाडीर हीपाजत करणू लागं छ, नेती परमाण चालणू लागं छ आन नेमे परमाण रेणू लागं छ. आसे कारण मलाजे मोसरेती वाघेवाळेर बाण रछं करन नेमे वतज लागं छ. पणन वाघतू वाघतू कायींन कायीं भूला जावं छ करन चूक वे जावं छ. चूक वेगी तो बाणेर मण हूक जावं छ कतो जे जागेप बाण मारेर छ, वो जागेप बाणेर नेम बेसेनी. भूलन वेगी जे चूकेन कर बाण कतो बाण करेवाळ तूज छी. कर बाण कतो भूली चूकीन बाण करेस आन लागो जको नेम कळे देस कतो भूले जेनं हारदेम ला देस करन 'कायीं भूली चूकी वेगी वीये, भूली चूकीन कर बाण कणूं' केणू.

नेम लगाये वतं बाण येकी मणेम सूदो जावं छ आन लागं छ. भूली चूकीन बाण करेसारू कर केणू आन लागो जको नेम कळेसारू आन भूलायो जको नेम करेसारू कणूं केणू. भूली चूकीन कर बाण केणू आन भूलेवाळेन कळणू आन सदारन नेम करेसारू कणूं केणू. कळेती दूमार भूल चूक करेनी. भूलन चूकेवाळ जाणन चूक करेनी करन चूकेन सदार लछं. पणन चूकी भूली करेवाळ जाणन चूक करं छ आन भूलं छ करन भूलेन दूमार सदार सकेनी. कर बाण कतो कुर्बान, कुर्बानी आसो आरत न लेणू.

*यी पूजा धोळे देवळेन मंझर करन सायी वेणू याडी सायेबणी* :- आरेरोज धोळो देवळ छ आन आरे कारणज धोळे देवळेन पूजा मंझर ( मंजूर ) वछं. धोळो देवळ कतो दन वणा दीसायेवाळ दनीया. दन वणा दीसायेवाळ दनीया कतो धोळो देवळ. पूजा कारण धोकेर भूके रावेन धूणीर धोक मळं छ आन कोळेर भूके रावेन कोळेर धोक मळं छ. पूजार वणा धोकेर भूके रावेन धूणीर धूं देणू आन कोळेर भूके रावेन खायेन कोळ देणू. यी धूं आन कोळ धोळे देवळेन मंझर करायेवाळ तूज छी आन धूंवाडी घालेवाळ भी तूज छी करन 'यी पूजा धोळे देवळेन मंझर करन सायी वेणू याडी सायेबणी' केणू.

आभाळेम तारा तूटते रछं. तूटेवाळ तारार टकडा टकडा धरतीप न आणू करन धूंयेर धूंवाडी वूज घाली छ. पणन यी धूंवाडी मजबूत रेयेसारू धूणी करते रेणू. धूणी करतू वणा आछ भडके न देणू कतो धूणी मायीती नीसता धूं नीकळे देणू.

*मारतीया रामचंधीया भूकीया*