*घुंगटो होटो पाडेरो....?*
गोरमाटी गणसमाजेर 'पण्णमाईर घुंगटो होटो पाडेरो'ई वयीवाट भारतेमाईर धरमूळेर स्त्रीसत्ताक वयीवाटेर येकमेव चित्ताणी छ.ये मुंगा मोलारी चित्ताणीनं तांडो आज भी जतन करन मेलछांडो छ.
पण्णे माईर से नकता वेजायेरबाद वेतडूनं वाट लगायेसारू मांडवार भारं काडतूवणा वेतडू बनातेती घुंगटो काडन रेणू लागच्.
वेतडूर सासू वेतडूर घुंगटो होटो पाडेसारू येक लोटा पाणी आंगड्या वेतडून पीयेन दच्.वेतडूर पाणी पीणो वेगो केलं तो सासू वेतडूर घुंगटो होटो पाडन वेतडूर मूंडो वगाडो करच्.पच् वेतडूर खांदेपं आपणो येक हात मेलन सासू वेतडून मळच्.
ये संदर्भेमं प्राच्यविद्यापंडित शरद पटल्यारो केणो धेनेमं लेणू गरजेर छ. "भारतातील मूळची स्त्रीसत्ताक पद्धती चालविणारी सर्वात पहिली मूळ स्त्री म्हणजे निऋती!"
गोरमाटी बोलीभाषा स्त्री मौखिक वाड्मयेमं पेलो नवण "नेरती"याडीनं छ. भोजीयार "वाजणामं" भी "नेरती,निरुडी"ये नाम आमेले छ.
गोरमाटी गणसमाजेर वयीवाटेमाईरो "चोको" इ "नेरती/धरतीर याडीर"प्रतिकृती छ.गोरधाटीमं नेरती याडीर पूजा सालेमं तीनवणा सामुदायिक रीतेती वेती रच्.आसाडेर मूंडेपं,दवाळीर मूंडेपं आन् होळीर मूंडेपं चांदणेमं वच्.
गोरधाटीमं सामुदायिक रीतेती नेरती आन् सितळा ये दीज याडीर पूजा वच् बाकीर पाच याडीर (देवी) पूजा ये सोतार मालकीती वेती रच्.
ऋग्वेदेमाईर "निऋती" इ शब्द गोरमाटी बोलीभाषा मौखिक वाड्मयेमाईर "नेरती/निरूडी" ये शब्देर ध्वनी परिवर्तीत रुप छ.का कतो आर्य ये धरती पूजक कोनी रं.खेतीरो कुणसीज गेन ओनेनं कोनी रं.खेतीर कसेर गेन ओनेनं हरप्पा गणसमाजेमाईती मळो छ.
"निऋती" ये गोरमाटी गणसमाजेर देवीनं आर्य लोक वेदेमं "राक्षसेर लक्ष्मी,आवदसा" हानू केमेले छ.
गोरमाटी गणसमाज ये धरमूळेतीज "नेरती याडीर"उपकार फेडते आरे छ,जो स्त्रीसत्ताक वयीवाटेर पेल आन् मूळ नायकण छ..!
गोरधाटीमं स्त्री आन् भूमीनं येकरूप मानच्.
*पेलो मडोये नामये मारी नेरतीरो लेस्याये..!*
*नेरतीपरं निपजी हारीया मूंग मसूरये....!!*
"गोरधाटीमाईर नेरती,सितळा ये सिंधू संस्कृती माईर सप्तमातृका माईर प्रमुख देवता छ.जेनं आजेताणू गोरमाटी गणसमाज पूजतो आरो छ...!
*भीमणीपुत्र*
*मोहन गणुजी नायक*
0 Comments